Pływanie jest jedną z najbardziej polecanych form rekreacji ruchowej dla osób niepełnosprawnych.

Powodem tego jest w dużej mierze charakterystyka środowiska wodnego, które pomaga całemu ciału nauczenia się nowych technik zręcznościowych, kształtujących określone cechy motoryczne.

W środowisku wodnym niepełnosprawny organizm może wykonywać te czynności, które normalnie są niemożliwe do wykonania. Pływanie daje możliwości uczestnictwa w tej samej dyscyplinie sportowej, którą uprawiają osoby zdrowe co otwiera możliwości readaptacji społecznej.

Aquaterapia to rodzaj zajęć na basenie, które maja na celu uzupełnienie standardowej rehabilitacji. Odkrycie powierzchni wody i kontakt z wodą powoduje, że osoba doświadcza nowych wrażeń, które wywołują szczególnie pozytywne reakcje. W wodzie ciało zachowuje się inaczej.

Taka zmiana postrzegania schematu własnego ciała pozwala zwiększyć zaufanie do siebie i własnych możliwości. Terapeutyczne działanie wody pomaga również korygować wady postawy, a także znacząco wpływa na poprawę nastroju.

W trakcie zajęć pod okiem instruktora uczestnicy poddawani są praktycznym ćwiczeniom mobilizacyjnym, rozciąganiu i ćwiczeniu równowagi w wodzie. Dodatkowo aquaterapia wpływa doskonale na mięśnie, ponieważ ćwicząc w wodzie, muszą zwalczyć większy opór, tym samym wykonują dużo większą pracę.

Efekty fizjologiczne

Fizjologiczne efekty terapii wodnej łączą w sobie te, które przynosi ciepła woda w basenie z efektami ćwiczeń. Zakres efektów zależy od temperatury wody, czasu trwania terapii oraz rodzaju i ciężkości ćwiczeń.

Fizjologiczne efekty ćwiczeń w wodzie są podobne do efektów ćwiczeń na suchym lądzie. Dopływ krwi do pracujących mięśni jest zwiększony, ciepło jest wydzielane przy każdej przemianie chemicznej zachodzącej podczas skurczu, a temperatura mięśni wzrasta. W mięśniach dochodzi do zwiększonego metabolizmu, co skutkuje większym zapotrzebowaniem na tlen i zwiększoną produkcją dwutlenku węgla. Zmiany te potęgują podobne zmiany wywołane przez ciepło wody i przyczyniają się do efektu końcowego. Zakres ruchu stawów zostaje zachowany lub zwiększony, a siła mięśniowa wzrasta.

Podczas zanurzenia efekty fizjologiczne są podobne do tych wywołanych przez każdą inną formę ciepła, ale mniej zlokalizowane. Wzrost temperatury ciała jest nieunikniony, ponieważ ciało uzyskuje ciepło z wody i od wszystkich kurczących się mięśni wykonujących ćwiczenia. W miarę ogrzewania się skóry rozszerzają się powierzchowne naczynia krwionośne i zwiększa się obwodowy dopływ krwi. Krew przepływająca przez te naczynia jest ogrzewana i poprzez konwekcję wzrasta temperatura struktur leżących u ich podłoża.

Względnie łagodne ciepło wody zmniejsza wrażliwość zakończeń nerwów czuciowych, a napięcie mięśniowe zmniejszy się, gdy mięśnie zostaną ogrzane przez przepływającą przez nie krew.

Efekty terapeutyczne

• złagodzenie bólu i skurczów mięśni
• uzyskanie odprężenia
• utrzymanie lub zwiększenie zakresu ruchu stawów
• reedukacja sparaliżowanych mięśni
• wzmocnienie słabych mięśni i rozwinięcie ich siły i wytrzymałości
• zachęcanie do chodzenia i innych czynności funkcjonalnych
• poprawa krążenia (stan troficzny skóry)
• dostarczenie pacjentowi zachęty i pewności siebie w wykonywaniu ćwiczeń, poprawiając tym samym jego morale
• ciepło wody blokuje nocycepcję poprzez działanie na receptory termiczne i mechanoreceptory, wpływając tym samym na mechanizmy segmentarne kręgosłupa
• ciepła woda pozytywnie stymuluje przepływ krwi, co prowadzi do rozluźnienia mięśni
• efekt hydrostatyczny może łagodzić ból poprzez zmniejszenie obrzęku obwodowego i tłumienie aktywności współczulnego układu nerwowego

Metoda Halliwick

Metoda ta przyjmuje podejście holistyczne wykorzystując Aquaterapię jako aktywność edukacyjną dla wszystkich ludzi, szczególnie tych z problemami fizycznymi lub trudnościami w nauce, aby byli pewni siebie w samodzielnym poruszaniu się i stali się częścią grupy, w której odbywają się zajęcia w wodzie